Szkoła Podstawowa w Baryczce
im. Błogosławionego Księdza Bronisława Markiewicza

Zarys dziejów  Szkoły Podstawowej w Baryczce

 Historia szkoły sięga drugiej połowy XIX wieku, kiedy to wieś Baryczka należała do Związku Szkolnego w Połomi, prowadzącego szkołę parafialną. Corocznie na potrzeby utrzymania tejże szkoły mieszkańcy Baryczki uiszczali kwotę 75 złotych reńskich. Nauczycielem w Połomskiej szkole był tamtejszy organista. Po uzyskaniu autonomii przez Galicję szkoła parafialna została przekształcona w 1-klasową szkołę ludową pospolitą. W 1880 roku Związek Szkolny w Połomi rozpoczął starania o wybudowanie nowej szkoły. Na skutek zaistniałego sporu o lokalizacje budynku mieszkańcy Baryczki postanowili wybudować własną szkołę. Udając się do właściciela obszarów dworskich Pana Puchalskiego otrzymali stosowną działkę na budynek i ogród szkolny. Budowę szkoły wsparł finansowo Wydział Krajowy oraz sam cesarz Franciszek Józef, ofiarując na cele budowlane 50złotych reńskich. Mieszkańcy Baryczki zobowiązali się składać coroczny datek na utrzymanie nauczyciela w kwocie 120 złotych reńskich oraz 5 półsążków drewna na opał budynku. Wobec powyższego władze szkolne zorganizowały szkołę filialna w Baryczce, a z początkiem września 1884 roku rozpoczęła się nauka, a do szkoły zapisało się 84 uczniów. Częsta zmiana nauczycieli, którzy przenosili się do szkół etatowych i niski poziom nauczania spowodował, że naczelnik gminy Jan Betleja zwrócił się do władz oświatowych o przemianowanie szkoły. 2 maja 1892 r. Rada Szkolna Okręgowa na mocy rezolucji sejmowej przekształciła szkołę filialną w szkołę etatową. Budynek szkolny posiadający dwie sale lekcyjne i mieszkanie dla nauczyciela nie spełniał oczekiwań mieszkańców (duża liczba dzieci), to też w 1904 r. miejscowa rada szkolna wystąpiła o zakup budynku dworskiego w Baryczce. Przychylne orzeczenie Rady Szkolnej Okręgowej i życzliwość właściciela dworu Pana Jabłońskiego sprawiły, że od października tegoż roku nauka odbywała się w nowym budynku. Od 1905 r. była to szkoła 2-klasowa zatrudniająca dwóch nauczycieli. W latach 1884-1918 w Szkole Ludowej w Baryczce pracowało 9 nauczycieli i 7 nauczycielek.

Trudne warunki życia, dotkliwa bieda oraz brak higieny sprawiały, że nauka była często przerywana z powodu epidemii, braku opału, czy klęsk żywiołowych. W roku szkolnym 1914/15 nauka trwała zaledwie kilka dni, gdyż szkoła pełniła funkcję kwatery wojsk austrowęgierskich.

W okresie międzywojennym od 15 września 1927 szkoła w Baryczce została przekształcona w szkołę 3-klasową, w której realizowano program nauki dla szkół 3-klasowych II stopnia. Warunki nauki były bardzo trudne, gdyż zniszczenia wojenne dotknęły także Baryczki. Brakowało środków finansowych na remont budynku, pomocy naukowych i opału. W szkole pozostało jedynie 28 starych ławek i dwie sale lekcyjne nadające się do użytku. Dzięki ofiarności i pracy mieszkańców Baryczki budynek został częściowo wyremontowany. W 1928 r. w szkole zorganizowano bibliotekę 35 książkami. Ważną rolę w pracy dydaktycznej w szkole była praca w ogrodzie szkolnym, który liczył 500 drzewek i krzewów owocowych. W okresie okupacji hitlerowskiej (1939-45) w Baryczce funkcjonowała 6-klasowa szkoła podstawowa, jednak nauka odbywała się tylko jesienią i wiosną ze względu na brak opału i niskiej frekwencji uczniów (brak ciepłej odzieży, butów oraz licznych chorób).Od stycznia 1945 funkcjonował w szkole kurs wieczorowy z zakresu 7-klasy. W roku szkolnym 1945/46 mimo licznych trudności do szkoły zapisało się 200 uczniów, a kadra pedagogiczna licząca czworo nauczycieli realizowała program 7-letniej szkoły podstawowej. Z początkiem września 1958 roku w szkole zwiększono zatrudnienie do sześciu nauczycieli oraz wprowadzono zakaz modlitwy przed i po zajęciach, usuwając symbole religijne. W wyniku reformy szkolnej w 1966/67 r. w szkole zostaje wprowadzona klasa VIII. Ten stan organizacyjny utrzymał się do lat 80-tych.Duża liczba uczniów i wciąż rosnące wymagania edukacyjne spowodowały, ze w 1995 roku rozpoczęto działania zmierzające do wybudowania nowej szkoły. Budowa rozpoczęta jesienią 1998r została ukończona latem 2003 roku. 17 maja 2007 roku nastąpiło uroczyste poświęcenie nowej szkoły i sztandaru oraz nadanie imienia Bł. Ks. Bronisława Markiewicza.

W latach 1909 do chwili obecnej funkcje kierownicze w szkole pełnili:

1909-1914 Jan Brożek

1914-1916 Waleria Tucka

1916-1935 Antoni Markowicz

1935-1962 Piotr Kluba

1962-1963 Zdzisław Kowalski

1963-1966 Tadeusz Górnicki

1966-1990 Anna Górnicka

1990- 2017 Tadeusz Gruba

2017- do chwili obecnej Ewa Gruba

Opracował Tadeusz Gruba